Wędzonki to grupa wyrobów mięsnych, które zostały poddane *procesowi wędzenia*, czyli działaniu dymu pochodzącego ze spalania drewna (najczęściej drzew liściastych: olchy, buku). Proces ten nadaje produktom wyjątkowy *aromat, smak oraz barwę*, a także znacząco *przedłuża ich trwałość*, chroniąc przed psuciem się.

 Proces przygotowania:
  1. Peklowanie – mięso dojrzewa w mieszance soli i przypraw.
  2. Wędzenie – najczęściej na zimno (dla trwałości i intensywnego aromatu) lub na ciepło (dla uzyskania soczystości).

Rodzaje wędzonek:
- Szynki – mięsiste, zwarte, często lekko wilgotne wewnątrz.
- Polędwice i schaby – chude, delikatne w smaku, świetne na zimno.
- Polędwiczki – kruche, bardzo aromatyczne, małe porcje.
- Boczki – tłuste, mięsno-przeplatane, bardzo wyraziste w smaku.
- Słoniny – tłuste, miękkie lub lekko suszone, zakąskowe.

Zastosowanie:
Wędzonki są uniwersalne – doskonale sprawdzają się:
- jako wędlina na zimno do kanapek,
- na deskach wędlin,
- jako składnik dań tradycyjnych (np. bigos, żurek, jajecznica),
- do grillowania lub smażenia (np. boczek).

Znaczenie kulturowe:
Wędzonki od wieków stanowią ważny element *polskiej tradycji kulinarnej*, zwłaszcza wiejskiej. Często przygotowywane były samodzielnie, w przydomowych wędzarniach, szczególnie przed świętami i uroczystościami. Obecnie są symbolem naturalności i rzemieślniczego podejścia do produkcji żywności.